Pandemi periyodu, toplumumuzda günden güne büyüyen eşitsizlikleri sert bir biçimde yüzümüze vurdu ve vurmaya da devam ediyor. Bilhassa kadın-erkek eşitsizliği dünyada olduğu kadar ülkemizde de öne çıkan bir sorun. Geçtiğimiz günlerde UN Women, pandemi devrinin kadın-erkek eşitsizliğine tesirlerini gösteren bir rapor yayınladı. Raporda; iş hayatı, konut hayatı üzere alanlarda bayan ve erkekler için yaşanan değişimler üzerinde duruluyor.
“COVID-19 bir sıhhat krizi olmasının ötesinde bayanlar ve erkekler için ekonomik ve toplumsal açıdan sonuçları da olan bir salgın.”Asya Varbanova, UN Women Türkiye Ülke Yöneticisi
BAYANLAR ARTIK SOSYOEKONOMİK OLARAK DAHA SAVUNMASIZ
Hem bayanlar hem erkekler için iş kaybı ve maddi tasalar anketin ortak olumsuz sonuçlarından. Lakin bu devir içinde iş kaybı yaşayan bayanların, iş kaybı yaşayan erkeklerden fazla olması, zati var olan fırsat eşitsizliğinin daha da derinleştiğini gösteriyor. Birçok işyerinde işten çıkarma yapılmasa bile çalışma müddetlerinde kısalma, konuttan çalışma ya da fiyatsız izine çıkarılma üzere değişikliklere gidildi. Fiyatsız müsaadeye çıkarılma ve konuttan çalışma oranları bayanlarda daha fazlayken çalışma müddetlerinde kısalma oranının ise erkeklerde daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Anketin en dikkat alımlı sonuçlarından biri ise işini kaybeden patron sayılarında gözlemleniyor: İşini kaybeden bayan patron oranı %19 iken bu oran erkeklerde yalnızca %8,7!
“We have seen, in quite a number of countries, an increase in gender-based violence… women being beaten up at home.” @WHO Regional Director for Africa, Matshidiso Moeti, shares her concerns about the impact of #COVID19 on women’s lives. Listen to the latest episode of Awake At Night, our #UnitedNations podcast with @MelissaFleming, for more. ???? Subscribe wherever you get your podcasts.
United Nations (@unitednations)’in paylaştığı bir gönderi ( 2 Ağu, 2020, 6:09ös PDT)
Konut içi yaşama bakıldığında ise bayan ve erkeklere yüklenmiş klasik roller kendini daha çok belirli ediyor. Bayanlar, konutta vakitlerinin birçoklarını paklık ve yemek yapmaya ayırdıklarını belirtiyor. Erkeklerin meskene en çok katkıda bulundukları alanlardan biri ise market alışverişi. Bunun yanında bayan iştirakçilerin üçte ikisinin eşlerinin konut içi tertibe katkı sağlama oranın arttığını bildirmesi de anketin umut vadeden sonuçları ortasında.
DÜNYA GENELİNDE DE SONUÇLAR FARKLI DEĞİL
Ünlü bir danışmanlık ve kontrol firması olan McKinsey de bu bahis hakkında dünya çapında bir araştırma yayınladı. Sonuçlar dünya genelinde de pek farklı değil. Global istihdamın %39unu bayanların oluşturmasına karşın bu süreçte iş kaybı yaşayanların %54’ü bayanlar. Yani pandeminin bayanların iş hayatına tesiri erkeklere oranla bir epey fazla. Bayanların iş kaybı yaşama riskinin erkeklerden %19 fazla olması da bunu dayanaklar nitelikte. Bu durumun temel nedeni ise bayanların büyük bir kısmının Covid-19’dan olumsuz etkilenen bölümlerde çalışması.
MGI (McKinsey Küresel Institute) tabloyu şöyle özetliyor: Bayanların iş hayatındaki yerinin berbatlaşması cinsiyet eşitsizliğinin büyümesinin yanında küresel ekonomiyi de zedeliyor. Ayrıyeten, iş hayatındaki cinsiyet eşitsizliği ile toplumsal hayattaki cinsiyet eşitsizliği ortasında güçlü bir bağ bulunuyor. İkincisini azaltmanın yolu da öncelikle birincisine müdahale etmekten geçiyor.
You can take action, starting with improving the community around you. It’s not just about the present, but also the future.
UN Women (@unwomen)’in paylaştığı bir gönderi (21 Tem, 2020, 11:05ös PDT)
Tüm bu bilgiler ele alındığında pandemi devrinin bayanların iş dünyasındaki yerini olumsuz tarafta etkilediği çok açık. Bayan istihdamına gerekli kıymetin verilmemesi, bir açıdan bayanları konuta mahkûm etmek manasına gelebilir. Ki bu da birtakım işlerin hala “kadın işi” olarak algılanmasının önüne geçmeyi epey zorlaştıracaktır. Pandemi sonrası ömrün iyileştirilmesinde bayanların iş hayatındaki rolünün değeri kesinlikle göz önünde bulundurulmalı ve bu istikamette adımlar atılmalı. Ve unutmamak gerek ki bu yolda tahminen de en büyük değişim bizlerle başlıyor.
Elle
