Dışardan bakınca hepinize benziyorum. Dikkatinizi çekecek acayip bir özelliğim yok, “normal” biriyim. Bazen görünüp, bazen ortadan kaybolsam da aranızda yaşıyorum, yanınızdan sessizce geçiyorum, sizin beni fark etmemeniz için uğraş sarf ediyorum.
Ancak bazen fark ediyorsunuz işte. Bir anda görüyorsunuz beni! Bazen bir kitapçıda, bir markette, bir mağazada dolaşırken dikkatinizi çekiyorum. Hatta bazen beni orada çalışanlardan biri sanıp “Pardon, bunun M’si var mı?” diye soruyorsunuz. “Ben burada çalışmıyorum” desem de kendimi durduramayıp “Şuradaydılar” diyorum. Çünkü az önce orayı ben topladım. Sizin beni mağaza çalışanı sanmanız olağan, nihayetinde beni gördüğünüzde ben orada düzensiz bırakılmış kazakları yahut tişörtleri katlıyordum değil mi? Neyse ki beş dakika sonra bu mağazayı terk edip, öteki dağınıklıklara bakmamaya çalışarak konutuma döneceğim.
Tabipler buna bozukluk diyor, astrologlar doğum haritana bakıyor, falcılar “vesveseyi bırakmanız lazım” diyor, arkadaşların endişeleniyor, yakınında yaşayanlar zorlanıyor, çünkü meczup desen meczup değil! Ancak işte her şeyi topluyor, düzenliyor, siliyor, fırçalıyor, sonra bir daha düzenliyor, bir daha topluyor, bu sefer daha iyi topladığını söylüyor, bir sonraki sefer daha iyi fırçaladığını anlatıyor, “Baksana, pırıl pırıl oldu!” diyor. Bu bahiste yalnız değilim. Milyonlarca bu türlü yaşayan beşerden biriyim. Ve siz bize kitapçılarda, öteki bir kitabın üstüne bırakılmış kitabı gidip yerine geri koyarken, markette konserve reyonunu düzeltirken, pazarda yere düşen limonları, patatesleri alıp “Bu yere düştü” derken görüyorsunuz. Halbuki bir yanımız kimilerinize ne kadar özeniyor bilemezsiniz, hani bazen askılara çarpa çarpa yürüyüp, etekleri, pantolonları düşürüyorsunuz ve hatta ardınıza bile bakmadan devam ediyorsunuz ya işte biz sizin ardınızdan gidip onu alıp yerine asanlarız. Diğer türlüsü mümkün değil!
Sokakta kendimizi güç zapt etsek de, meskenin içinde hayat kapılara, kapı kollarına, ışık düğmelerine, dolap kapaklarına bile güç. Tekraren denetim edilen kapı kilitleri, “Bunlar da iyice pislendi güya?” diye bakılan aynalar, gün içinde yansa da yanmasa da sık sık ziyaret edilen ocaklar, sık sık kendi saçlarınız üzere baktığınız halının saçakları, üstünde toz olsun olmasın yıkanan biblolar, tekraren yıkanan eller ve her şeyi sayma ya da aşikâr sayıda saymadan iş yapmamanın getirdiği bir huzursuzluk bulutu. Bunun ismi, obsesif kompulsif bozukluk ya da içinizdeki Safiye’yi durduramamak mı desek artık? Paklar Apartmanı’nda yaşayan, kalbi kırık, hayallerini sildiği için hırsını her şeyi silmekten alan, yalnızlaştıkça, sevilmedikçe, dışlandıkça, toz bezlerinden, bulaşık süngerlerinden, deterjanlardan, leke çıkarıcılardan, tuz ruhundan ve dört sayısından medet uman Safiye’nin hikayesi!
ARAMIZDAKİ SAFİYELERE MECZUP DEMEYELİM
Bırakın seyahat listelerini o yapsın, bırakın gittiğiniz kentlerdeki bütün marketleri, paklık raflarını dolaşsın, müzelerde heykeller tozlu mu değil mi diye baksın. Bırakın. O da başını suyun üstünde tutmaya çalışıyor.
Kimi yediye, kimi dörde kadar sayar, birtakımı 11 sayısını uğursuz bilir, birtakımı beşi. Herkesin bir sayısı vardır. Benim rakamım yedi. O yediler peşimi bıraksa ben de rahat edeceğim ancak 11 yaşımdan beri benimle. Bir rahibe olan matematik öğretmenimizin, her şeyi yedi defa yaparsak, başımıza kazınacağını söylediği günden beri bu bu türlü. Geçmişe dönüp o günü çok silmek istesem de artık çok geç. Yedi sayısı ve o upuzun saçlarını yedi defa dolayarak doruğunda toplayan Schwester Petra peşimi bırakmıyor! Kim bilir tahminen de onun yüzünden ocağın düğmelerini 1-2-3-4-5-6-7 diye sayarak, çevirerek, “Ocak kapalı, ocak kapalı, ocağı kapattım, ocakta şu an yanan göz yok” diyerek kendimi ikna etmeye çalışıyorum. Gözümün gördüğünü aklıma ikna edemiyorsam ocağın fotoğrafını çeken de benim! “Aman ne var bunda, hem ona da bir hatıra oluyor” deyip, kederimi, takıntımı gülerek geçirmeye çalışıyorum.
Mutfaktaki dolapları, kapı kollarını, banyodaki aynayı her gün silen, banyonun küvetini -eskise de atamadığım diş fırçalarıyla- fırçalayıp, mutfaktaki fayanslardan, banyodaki derzlerden fırçanın çıkardığı o çıtır çıtır sesle, yüzey temizleyicisinin fışır fışır köpürdüğü her anda keyifli olarak, “Hah artık oldu, demek ki pismiş, bak” diye konuşarak tavlada 6-6 atmış üzere memnunluk kapıları alıyorum. Sayma takıntım yüzünden haftada birkaç kez envanter sayımı yapıyorum. Tam sayısı bilmem kaide. Meskendeki tuvalet kağıtlarının, dezenfektanların, şampuanların, sabunların sayısını bilmem gerekiyor. Biterse diye dokuz yedek tüp diş macunu, bir de konuk gelir de bizde kalırsa diye, yedi tane diş fırçası bulunduran da benim. Meczup denmesin diye yedeklediğim her şeyi dolapların artlarına saklamayı bıraktım. Bununla göz göze gelerek barışmaya çalışıyorum. “Göz var, izan var, artık almana gerek yok” diyorum. Allahtan kelam dinliyorum!
Siz de dinliyorsunuz biliyorum. Çünkü biz birbirimizi biliyoruz, 10 kilometreden tanıyoruz. Ne aile dedikodusu, ne öteki bir şey. Oturup saatlerce bunu konuşabiliriz. Dolapları sonsuz kez düzenleyebiliriz, çorapları, donları, tişörtleri tek tek, renklerine, tonlarına nazaran… Pantolonları, çarşafları, yastıkları silkelerken kollarımız omuzlarımızdan çıkıp fırlayacak üzere olsa da devam ederiz. Her gün kışlık-yazlık yapıp, bir günde dört mevsimi yaşayabiliriz. Çamaşır mandallarını tıpkı renkte denkleyemezsek rahatımız kaçabilir. “O mandalları denklemezsem işlerim rast gitmez” diye düşündüğünüzü de biliyorum! Aslındane alakası var? Yok işte. Lakin biz sandığınız üzere ağır depresyonlar atlatan, mutsuz, kafayı yemiş beşerler değiliz. Evvelce “vesveseli canım o!” diye geçiştirilen beşerler ne orta hasta oldu, işte ondan sonra meydan her bahiste akıl vermeyi kendine misyon bilen ruh esnaflarına kaldı.
Toplumun kodları bu insanlara ‘yazık’ demeyi yakıştırırken, bu kodları yaratan imgelere niçin bakmıyoruz? O paklık ürünleri reklamında yüzü daima gülen, elindeki süngerle mutfağın tezgahını sildikten sonra puantiye eteği ve minik hırkasıyla sevinç içinde dans eden, tavadaki yağları, çocuğun tişörtündeki çimen lekesini birinci yıkamada çıkaran bayanın sevincine, “Yazık sevindiği şeye bak” demiyorsanız, bir daha düşünün derim. Güya o deterjanın ismini siz de kenara not etmediniz! Reklam dünyasının ikiyüzlülüğünü de konuşabiliriz. Niçin o çamaşır deterjanı reklamlarında halı alandan gelmiş, top çamaşırlarını yıkamaya atan yahut meyhaneden konuta gelmiş sigara-ter kokan gömleğini, pantolonunu, üzerine haydari damlattığı kravatının lekesini nasıl çıkaracağını düşünen erkek koyulmadığını düşünelim.
Bu durumun bir cinsiyeti yokken, niçin bu paklık, düzen takıntısı, bu OKDB (obsesif kompulsif davranış bozukluğu) isimli rahatsızlığın da bayanların çetelesine bir çentik olarak atıldığını konuşalım. Mutsuz bayanlar, hatta mutsuz evlilikler yapan bayanlar böyleymiş tahlilinden vazgeçelim. Mutsuz erkekler içmeye sarfiyat, mutsuz bayanlar paklığa başlar klişesi çok eski püskü değil mi? Gerçi desteye bakıyorum, deste o kadar düzmece ki, papazların hepsinin tekrar bayanların elinde kalmasına da şaşırmamak lazım! Bir bayan yahut bir erkek, şayet sık sık kendini elinde süngerlerle, toz bezleriyle, süpürgesiyle baş başa buluyorsa, bir bildiği değil aslen bir bilmediği vardır. Ya etraf hakikaten dağınık ve pistir ya da ona o denli geliyordur; ya da başa çıkamadığı soru işaretlerinin, başından atamadığı kimi dertlerinin, o kovalarca su dolup dolup boşaldıkça, çamaşır sularıyla, yağ sökücü deterjanlarla, karbonatlarla, sirkelerle, Arap sabunuyla yok olmasalar da azaldığını düşünüyordur. Bu beşerlerle hayat kolay değildir. Kabul. Çünkü sıklıkla şu ses duyulur: “Dur sen dokunma, ben hallederim”, “Oraya girme, yeni sildim”lerle yaşamak güç olabilir. Lakin bilin ki, o bir çıkmaz sokaktan çıkmaya çalışıyordur, yardım istemeyi bilmiyordur, öğretilmemiştir. Tek bildiği şey bekletilen kirler kurur ve çok daha sıkıntı çıkar. Sizin yapacağınız şey, çıkmaz sokağın karanlığında yanınızdaki o beşerle durup, ona ışık tutmak olabilir. Hekimle mı, ilaç tedavisiyle mi, sevgiyle, şefkatle mi olur, orası size kalmış. Fakat aramızdaki Safiyelere mecnun demeyin. Bırakın seyahat listelerini o yapsın, bırakın gittiğiniz kentlerdeki bütün marketleri, paklık raflarını dolaşsın, müzelerde heykeller tozlu mu değil mi diye baksın. Bırakın. O da başını suyun üstünde tutmaya çalışıyor. Denizin kenarından “Boğulacaksın, boğulacaksın” derseniz boğulur. Can simidini atmayı deneyin. Kâfi ki o can simidi tozlu olmasın!
YAZI: Elif Key
Fotoğraflar: P. WOODS & G. GALIMBERTI, GETTY IMAGE TÜRKİYE
Elle
