Netflix’in yeni büyük projesi Mank izleyiciye aksi köşe yaptıran destansı bir dram, bir taşlama, Hollywood’a karşı. Daha fazla ikiyüzlülüğüne, stüdyoların ve yapımcıların birbirleriyle olan iktidar, siyaset ve para savaşlarına karşı lakin… Amanda Seyfried bu kaos ortamında kelamını esirgemeyen, kendinden emin Marion Davies rolünde 1930’lu yılların kendine has aurasını yansıtıyor. Bir ortaya gelerek dönüşüm öyküsünü, temel kızın hislerini ve sinemanın dünyasını konuştuk.
Bunu yapabilir miyim, üstesinden gelebilir miyim?” Birinci hissiyatını bu halde tanım ediyor Amanda Seyfried karakterini anlatırken. Üstelik bu kelamları mesleği boyunca daima en iyi rolleri seçen, hakikat kararları vererek yoluna devam eden bir Hollywood yıldızından duyuyorsunuz. Meryl Streep’le müzik söyledi (Mamma Mia), Julianne Moore’la tehlikeli sularda yüzdü (Chloé)… Bizi güldürebilmenin de üstesinden çok iyi gelerek 2000’lerde genç olmanın ne olduğunu gösterdi, gerisinden gelenlere referans oldu (Mean Girls). Bağımsız sinemadan gişe hitlerine, televizyondan Broadway’e kadar her koldan izleyiciyle bağ kurmasını bildi. Yeni, bence bugüne kadarki en görkemli rolü ise isminin da Oscar yarışında anılmasını sağlayan Marion Davies’i canlandırdığı performansı. Kusursuz ve izleyiciyi ekrana kilitlemeyi başaran bir oyunculuk sergiliyor.
Sinema tarihinin değerli, fakat çoğunlukla göz arkası edilmiş figürlerinden biri Davies. 1890’lı yıllarda doğdu, Jazz Kuşağı’nı da yaşadı, Büyük Buhran’ı da. Yirmili yılların en büyük sinema yıldızı olmasına, sinemalarının hepsi gişe yapmasına karşın, medyayla bağlantısı iyi değildi, bu yüzden popüler olması daima engellendi. Fakat onun da mesleği Hollywood’dan Broadway’e kadar uzandı. Davies’in sinema kültüründe bıraktığı en büyük iz, ‘Yurttaş Kane’in ana rollerinden biri olan Susan Alexander Kane’in doğuşuna sebebiyet vermesiydi. Etrafında bir mit döndü. İsminin daima yaşamasına yol açtı. Ve bu noktada, Yurttaş Kane hakkında bilgi vermeye ise gerek yok. Hani kült, efsane üzere tamlamalar kullanırız ya, tahminen de hepsi boş, tahminen de sadece bu sinema için gerçek.
“İŞTE HOLLYWOOD BU TÜRLÜ BİR YER”
Ve Netflix… Yüksek bütçeli epik kıssalar anlatmaya devam ediyor. Alfonso Cuarón’un “Roma”sının yakaladığı muvaffakiyetin akabinde, “The Irishman”i anlatması için yeşil ışık verdi Martin Scorsese’ye. Sırada 4 Aralık’ta 100 milyondan fazla aboneye sahip platformun kataloğunda karşımıza çıkacak “Mank” ve David Fincher var. Üç sinemanın ortak noktası da direktörlerinin öykülerle ziyadesiyle şahsî bağ kurması, hayatları boyunca gerçekleştirmenin hayalini kurdukları rüya projeler olması. Mank aslında 2000’lerin başında çok farklı bir takım eşliğinde anlatılacaktı. Bütçe sorunu elbette Hollywood’da da var. Hayalleri yıkabiliyor, ya da sizi şahlandırıyor. Fincher’ın Yurttaş Kane’e atıfta bulunarak sineması siyah-beyaz olarak hayal etmesi, 30’ların ses tekniğini kullanmak istemesi üzere bugün bizi hayran bırakan yaratıcı nüanslar, Hollywood işverenlerine nazaran gereksiz para israfıydı bundan 20 yıl evvel. Ta ki Netflix bu işe el atana kadar. Sonrası zati ziyadesiyle gözü pek ve deneysel bir siyah-beyaz şölen.
Sinemanın senaryosu, Jack Fincher’a ilişkin. David’in babası, birebir vakitte gazeteci. Bir baba olarak oğluna bıraktığı büyük bir miras. “Çekimler boyunca David’in ne ölçüde his yüklü olduğunu görüyordunuz, nasıl hissettiğini biraz empati kurarak siz de anlayabiliyordunuz. Biz de güya babasını onurlandırmak için oradaydık. Bence babası onunla inanılmaz gurur duyuyordur. Eminim benim babam da benimle.” Amanda Seyfried bu sözlerle özetliyor, sinemanın aslında ne kadar şahsî bir anlatıya dönüştüğünü. “Bana kalırsa setteki herkes o anda o ortamın bir kesimi olmaktan inanılmaz memnundu. Bu da herkesin modunu yükselten, şevkini artıran bir his.”
Gelelim kıssaya. Herman J. Mankiewicz (Gary Oldman) kırık bacağının iyileşmesi ve alkolle olan probleminden uzaklaşması için bir çiftlik meskenine kapanır. Girdiği bu rehabilitasyonda, 60 günü vardır Yurttaş Kane’i yazmak için. Flashback’lerin de sayesinde hem Hollywood’da deneyimlediklerini hem de senaryoyu yazma sürecini gözlemliyoruz. Mankiewicz, nam-ı öbür Mank, yazdığı senaryonun üzerinde hak sahibi bile değildir. Çünkü o devirde senaristler stüdyoların gözünde alelade birer çalışandır, sinemanın asıl ve tek sahipleri direktörlerdir. İşte bu dünyaya yanlışsız seyahate çıktığınızda Fincher’ın kurduğu hicivleri de daha net anlıyorsunuz. Sinema eski Hollywood’a yıldız sisteminin doğumuna bir aşk mektubu değil. Yozlaşmış bir devrin perde gerisi… “İşte Hollywood bu türlü bir yer” diyor Amanda Seyfried. “Her periyodun emsal kıssaları var. Perde ardında bu tip olaylar dönüyor. Neredeyse 100 yıl evvel geçen bir kıssadan bahsediyoruz lakin sinema bu vakit aralığını daraltıyor. Neredeydiler ve artık neredeyiz? Açıkça görüyorsunuz beşerler ve düşünce sistemleri yıllar geçse de pek değişmiyor. Bir manada kim olduğumuzu hatırlatıyor biraz.”
MARION DAVIES OLMAK
Bu türlü bir kast sistemi ortasında tanışıyoruz Marion Davies ile. “Fazlasıyla açık sözlü ve kim olduğunu, nereden geldiğini asla sakınmayan biriydi” formunda tanımlıyor canlandırdığı karakteri. Amanda Seyfried onu taklit etmiyor, kişiliğini, gücünü yakalayarak, özümseyerek bir Davies yaratıyor. Gerçek bir insanın yerine geçmek neredeyse imkansız lakin Seyfried bu gizemi kırmakta ve bizi bir sinema yıldızıyla yine tanıştırmakta usta. “Marion Davies’i canlandırmanın en rahatlatıcı ya da cool yanı aslında onu o kadar da iyi tanımamamız. Çok gizemli ve biraz olsa da bunu kırmak için çabaladım, çok bilmediğimiz yumuşak yanlarını ele aldım. İnanılmaz komik ve akıllı bir bayanla karşılaştım onu araştırmaya başladığımda. Açık sözlü. Sonunda ‘keşke onu yakından tanıma bahtım olsaydı” diye düşündüm.
Davies, medya işvereni William Randolph Hearst ile aşk yaşıyor. Sinemada kendisini en son “Game of Thrones” aracılığıyla tanıdığımız İngiliz tiyatrosunun temel adamlarından Charles Dance canlandırıyor. Hearst ve karakteri Yurttaş Kane’in temelini oluşturuyor. Kendisi Hollywood’da, sosyeteyi de ağırladığı Gatsby üzere görkemli partilere imza atan biri. Medyanın olduğu kadar sinemanın da siyasetle nasıl içli dışlı olduğunu gösteriyor. Muvaffakiyetin yolunun otoriteden geçtiğini görüyoruz.
Mank 4 Aralık’ta Netflix’te gösterimde. Gary Oldman Mank’ı canlandırırken ona, Amanda Seyfried, Lily Collins ve Tuppence Middleton eşlik ediyor. 30’ların sinema lisanıyla siyah – beyaz bir destan.
Tüm bu ikiyüzlülüklerin ortasında Seyfried sinemada yer alan herkesten rol çalıyor. İçinde yer aldığı her sahneyi devleştiriyor. Elinde şampanya kadehiyle bir yıldız personası yaratıyor. Konuşmadığı anlarda bile devleşiyor. Yazın verdiği bir röportajda şöyle demişti. “Tam olarak sayısını hatırlamasam da yaklaşık 200 kez tıpkı sahneyi çektik, üstelik konuşmuyordum bile.” En nihayetinde mükemmeliyetçiliğiyle nam salmış biri David Fincher. Ve cümle azılı Fincher fanlarının iştahını kabartmaya yetmişti. O yüzden kendisine bu röportajını hatırlatıyorum Seyfried’le görüşmemizde. “Oynadığım birinci sahnede feci yoruldum, ancak bu daima böyledir. Hangi sinemada yer aldığınız, hangi karakteri canlandırdığınız değerli değil, kendimi bile oynasam sudan çıkmış balık üzere hissederim. Hiç şaşmaz, bu böyledir. Bu kere elbette farklıydı çünkü bir diğer sinema yıldızını canlandırıyordum. Evet çekimler boyunca birçok defa birinin gelip bana çimdik atmasını istedim.”
Sinema tek bir sözle özetlenecek olsa karizmatik derim. Amanda Seyfried’in rolü içinse “30’ların it-girl’ü” tarifi yerini buluyor bence. Marion Davies de bir it girl’ken setler dışında kalan vaktini, bilhassa çocuklarla alakalı yardım kuruluşlarında çalışarak geçiren bir aktris idi. Tıpkı Seyfried üzere. Yirmi yıllık mesleğine 48 tane sinema sığdırarak 10’lar ve 40’lar ortasında en fazla çalışan oyuncuların başında geliyordu. “Uyku mu, o da ne?” diyordu Davies bir röportajında nasıl bu türlü çalıştığı sorulunca. “Düşündüğümden çok fazla çalıştım, fakat daima memnundum.”
Zorluklara karşı devam etmesini bildi, stüdyolar istediği kıssayı anlatabilmesi konusunda kâfi maddi yatırımı bulamayınca bulamayınca Davies mücevherlerini sattı. Güçlü bir figürü canlandırmanın göz korkutan bir yanı var mıydı? “İtiraf etmem gerekirse biraz korkutucuydu, çünkü o 30’lı yılların sinema yıldızıydı. Ona hakkını verebilecek miydim, buna cüretim var mıydı? Çizdiğim karakterin yanlışsız olması gerekiyordu, direktörümüz David’in memnun olması gerekiyordu. Onu canlandırmak bu yüzden kendimi güçlü hissettirdi, Davies bana güç verdi.”
Davies’in gözlerden kaybolma nedeni de, asla süperstar bir sinema yıldızı olamayışının sebebi de sıklıkla Hearst’le olan alakası. Şirketinin Davies için gereğince çalışmaması gösteriliyor kulislerde daima. Üretimcileri mali formda zorluğa girdikten sonra da Davies’e gelen roller yıllar geçtikçe azalıyor ve küçülüyordu. Pekala, o günümüzde üreten bir aktör olsaydı işler yeniden tıpkı olur muydu? Seyfried “Pek sanmam” diyor. “Bugün yaşasaydı muhakkak çok daha gözü pek olurdu. Ne yapmak istediğini yüksek sesle, korkusuzca söyleyebilirdi. Kendisi için neyin kıymetli olduğunu düşünüyorsa onun peşinden gitti. Yaşadığı devirde bir yol ayrımındaydı: ilgisi ya da mesleği. Alakası onun için daha kıymetli olduğu için o yoldan gitmeyi tercih etti. Fakat bence bugün olsa her ikisinin de üstesinden muvaffakiyetle gelebilirdi.”
Yazı: Aykun Taşdöner
ELLE TÜRKİYE ARALIK- OCAK 2021 SAYISINDAN ALINMIŞTIR.
Elle
